Luật việt vị luôn gây tranh cãi. Tìm hiểu cách hiểu đúng luật việt vị, tránh những sai lầm thường gặp và nắm rõ cách nhận biết tình huống việt vị.
Luật việt vị – Bí ẩn hay thử thách của bóng đá?
Trong thế giới bóng đá, luật việt vị luôn là một trong những khái niệm gây tranh cãi và khiến nhiều người hâm mộ cũng như cầu thủ phải “đau đầu”. Có những tình huống khiến cả đội bóng ăn mừng hụt, cũng có lúc khán giả phẫn nộ vì không hiểu trọng tài bắt việt vị vì lý do gì. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu đúng luật việt vị, khám phá những sai lầm phổ biến và học cách nhận biết việt vị một cách chính xác – điều mà ngay cả bình luận viên đôi khi cũng nhầm lẫn.
Luật việt vị là gì?
Khái niệm cơ bản theo FIFA
Theo Luật thi đấu bóng đá của FIFA, một cầu thủ được xem là việt vị nếu tại thời điểm đồng đội chuyền bóng, cầu thủ đó:
-
Đứng ở phía trước bóng và gần khung thành đối phương hơn so với cầu thủ phòng ngự thứ hai cuối cùng (thường là hậu vệ cuối cùng, ngoài thủ môn).
-
Tham gia vào tình huống bóng, gây ảnh hưởng đến đối phương hoặc cố gắng chơi bóng.
Không phải cứ đứng phía trước là việt vị
Một điểm thường bị hiểu sai là: cầu thủ đứng ở vị trí việt vị nhưng không tham gia pha bóng thì không bị thổi việt vị. Đây là yếu tố quan trọng để hiểu đúng luật việt vị mà rất nhiều người hay bỏ qua.
Những sai lầm phổ biến về luật việt vị
1. Nhầm lẫn giữa đứng ở vị trí việt vị và vi phạm việt vị
Nhiều người tưởng rằng chỉ cần cầu thủ đứng trên hậu vệ cuối cùng là việt vị. Thật ra, chỉ khi cầu thủ tham gia vào tình huống bóng thì mới bị xử lý.
Ví dụ: Một tiền đạo đứng trên hậu vệ nhưng không chạm bóng, không gây ảnh hưởng đến thủ môn hoặc hậu vệ, thì không bị coi là việt vị.
2. Không hiểu rõ vai trò của cầu thủ phòng ngự thứ hai cuối cùng
Thủ môn thường là cầu thủ cuối cùng, nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Trong một số tình huống, thủ môn dâng cao, hậu vệ sẽ là người cuối cùng. Vì thế, cần xét vị trí hai cầu thủ phòng ngự gần khung thành nhất để xác định việt vị.
3. Bắt việt vị sai sau tình huống đá phạt góc hoặc ném biên
Luật FIFA quy định rằng: không có việt vị trong các tình huống đá phạt góc, phát bóng hoặc ném biên. Tuy nhiên, nhiều người – kể cả cầu thủ trẻ – vẫn nghĩ rằng có thể bị việt vị trong các tình huống này.
4. Không tính tới thời điểm chuyền bóng
Thời điểm xác định việt vị không phải lúc cầu thủ nhận bóng, mà là thời điểm đồng đội chuyền bóng. Đây là một chi tiết quan trọng khi phân tích lại tình huống bằng công nghệ VAR.
Cách nhận biết việt vị chính xác
1. Quan sát đường kẻ việt vị (Offside Line)
Trong các trận đấu chuyên nghiệp có sử dụng công nghệ VAR, một đường kẻ được vẽ song song với vạch cuối sân, gọi là đường kẻ việt vị. Đường này giúp xác định rõ liệu cầu thủ có đứng trên hậu vệ thứ hai tại thời điểm bóng rời chân đồng đội hay không.
2. Xác định thời điểm chuyền bóng
Cần ghi nhớ rằng việt vị xảy ra khi bóng rời chân cầu thủ chuyền bóng, không phải khi người nhận bóng chạm bóng. Điều này đôi khi khiến việc phân tích tình huống bằng mắt thường trở nên khó khăn.
3. Dựa vào trọng tài biên và VAR
Trọng tài biên có trách nhiệm quan sát hàng phòng ngự và đường bóng. Tuy nhiên, với tốc độ cao của trận đấu, VAR là công cụ hỗ trợ không thể thiếu để xác định việt vị trong những pha bóng sát sườn.
Vai trò của công nghệ VAR trong các tình huống việt vị
1. VAR giúp phát hiện việt vị “sát sườn”
Công nghệ VAR có thể xác định việt vị ở từng cm, điều mà mắt thường của trọng tài không thể làm được. Nhưng cũng vì sự chính xác này, VAR gây ra tranh cãi trong một số pha bóng mà người hâm mộ cho là “không đáng thổi”.
2. Tranh cãi về tính công bằng
Nhiều người cho rằng VAR làm mất cảm xúc trận đấu, khi các pha ăn mừng bị gián đoạn do kiểm tra việt vị. Tuy nhiên, xét về lâu dài, VAR vẫn là công cụ giúp hiểu đúng luật việt vị và đảm bảo công bằng.
Luật việt vị trong bóng đá nữ và bóng đá trẻ
Bóng đá nữ
Luật việt vị không thay đổi giữa bóng đá nam và nữ. Tuy nhiên, trong một số giải nữ, vì tốc độ trận đấu chậm hơn nên các tình huống việt vị ít gây tranh cãi hơn.
Bóng đá trẻ
Ở một số lứa tuổi thiếu niên hoặc giải phong trào, luật việt vị có thể được giản lược để khuyến khích sự phát triển kỹ thuật thay vì quá chú trọng vào chiến thuật.
Những tình huống việt vị nổi bật trong lịch sử bóng đá
Pha bóng “gây bão” của Mbappe – UEFA Nations League 2021
Mbappe ghi bàn trong tư thế việt vị, nhưng vì hậu vệ Tây Ban Nha chạm bóng trước khi bóng đến chân anh, bàn thắng vẫn được công nhận. Đây là ví dụ điển hình cho việc người xem cần hiểu đúng luật việt vị, không chỉ nhìn vào vị trí đứng.
Bàn thắng của Argentina tại World Cup 2022
Một bàn thắng bị từ chối do VAR xác định việt vị chỉ vài mm. Tình huống này làm dấy lên tranh luận về việc nên có “mức sai số chấp nhận được” để giữ tính cảm xúc cho trận đấu.
Mẹo để người xem dễ nhận biết việt vị
-
Tập trung vào thời điểm cầu thủ chuyền bóng, không phải khi cầu thủ nhận bóng.
-
Xác định vị trí hai hậu vệ cuối cùng, không phải chỉ một.
-
Lưu ý các tình huống không tính việt vị: đá phạt góc, ném biên, phát bóng.
-
Khi xem trên TV, hãy đợi VAR xác nhận, đừng vội kết luận!
Vì sao người hâm mộ cần hiểu đúng luật việt vị?
Hiểu đúng luật việt vị giúp:
-
Tránh hiểu lầm khi xem trận đấu
-
Tranh luận có cơ sở
-
Trải nghiệm bóng đá sâu sắc hơn
-
Không “đổ oan” cho trọng tài
Việt vị không còn là khái niệm xa lạ nếu bạn nắm chắc những nguyên tắc cơ bản. Đôi khi, chính sự hiểu sai của người hâm mộ mới là nguyên nhân dẫn đến tranh cãi không đáng có.
Việt vị không khó nếu hiểu đúng
Luật việt vị thực chất không quá phức tạp, nhưng để nhận biết đúng việt vị đòi hỏi người xem phải quan sát kỹ và nắm được các nguyên tắc cơ bản. Trong kỷ nguyên bóng đá hiện đại, nơi VAR đóng vai trò then chốt, thì việc hiểu rõ luật việt vị càng trở nên quan trọng để bạn thưởng thức trận đấu một cách trọn vẹn và chính xác nhất.
Hãy chia sẻ bài viết này với bạn bè để cùng nhau nâng cao hiểu biết về bóng đá. Nếu bạn muốn khám phá thêm những thuật ngữ và luật thi đấu dễ nhầm lẫn khác, đừng quên ghé thăm chuyên mục “Bí mật sân cỏ” trên blog của chúng tôi!
Còn điều gì về luật việt vị bạn chưa rõ? Hãy để lại bình luận, chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp!